In het boek ‘Capitalism Reconnected’ beschrijven Jan Peter Balkenende en Govert Buijs een herijkte markteconomie, gebaseerd op Europese waarden en SDG’s. In deze ‘economie van de hoop’ wordt niemand achtergelaten en de aarde met haar natuurlijke hulpbronnen en leefbaar klimaat beschermd.

‘Capitalism Reconnected’ is de titel van het recent verschenen boek van Jan Peter Balkenende, minister van staat en voorzitter DSGC, en Govert Buijs, hoogleraar Filosofie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hierin hebben zij een visie op de toekomst van het kapitalisme uitgewerkt, gebaseerd op talloze gesprekken met studenten, economen, politici, ondernemers en vertegenwoordigers van ngo’s. “We schetsen de economie van de hoop”, zegt Buijs tijdens de boekpresentatie op 31 januari 2024 in de Malietoren in Den Haag. “Hoop is een deugd. Daarin moet je je oefenen. We moeten allemaal werken aan een betere toekomst.”

Economie van de toekomst
In de economie van de toekomst heeft iedere burger, of dat nu een ondernemer, activist of gemeenteraadslid is, de kracht om het initiatief te nemen tot sociale of duurzame vernieuwing en coalities te vormen die een vliegwiel voor transities aanzwengelen. De schrijvers noemen deze burgers actoren. Zij hebben een belangrijke rol, want zij kunnen verbindingen herstellen die in het huidige kapitalisme verloren zijn gegaan. Balkenende: “Markteconomie is goed, ze heeft ons welvaart en welzijn gebracht, maar er zijn nu andere richtlijnen voor dit model nodig. In ‘Capitalism Reconnected’ wordt rekening gehouden met toekomstige generaties (met name gericht op bescherming van klimaat en behoud van materialen), zijn economie en staat weer op elkaar betrokken, is de economie verbonden met de natuur, laten Europese landen elkaar niet los en neemt Europa haar verantwoordelijkheid voor ontwikkelingen in de wereld.”

Grote rol voor Europa
De schrijvers kennen Europa een grote rol toe. Zij moet de waarden van de Rijnlandse traditie wereldwijd uitgedragen en zo tegenwicht bieden aan de Angelsaksische traditie. Geen ongebreideld kapitalisme meer, waarin het eigenbelang en het korte-termijngewin voor de aandeelhouder, voorop staat, met uitputting van de aarde en sociale ongelijkheid tot gevolg. In het herijkte kapitalisme daarentegen zien de actoren de aarde als gemeenschappelijk huis en zorgen ze ervoor dat niemand achterblijft.

Verantwoord ondernemen en consumeren
Balkenende en Buijs hebben het boek inmiddels overhandigd aan de christendemocratische voorzitter van het Europarlement, Roberta Metsola, in Brussel en aan Karien van Gennip, demissionair minister van Sociale Zaken en Kim Putters, voorzitter van de SER, in Den Haag. Putters pakte in zijn reactie op het boek direct de rol van actor op door uit te leggen hoe de SER zich inzet voor het herstel van verbindingen in de economie. Zo richten de beleidsadviezen van de SER zich op brede welvaart in de toekomst, zetten zij de Sustainable Development Goals van de VN centraal en pleiten zij voor een arbeidsmarkt die voor iedereen toegankelijk is met meer zekerheden voor werknemers. Putters: “De SER zet zich actief in voor het mobiliseren van de dialoog tussen alle actoren. Nederland moet het gidsland zijn voor een nieuwe economie van verantwoord ondernemen en consumeren, gebaseerd op een sociaal contract.”

Capitalism Reconnected
Onder meer verkrijgbaar op www.bol.com

Auteurs: Jan Peter Balkenende en Govert Buijs

Engelstalig
Paperback 9789048562633
1 december 2023
Amsterdam University Press
400 pagina's